Evrim mecaramıza kısa bakış

Evrimsel psikolloji:

 

Temel olarak, insan davranışının sosyal faktörlerce belirlenmediği fakat belli davranışların ve dolayısıyla belirli sosyal fenomenlerin, insanın evrimsel süreçte  geliştirdiği iç güdüsel ve karmaşık mekanizmalardan kaynaklandığını savunan psikoloji disiplini.

 

Evrim mecaramıza kısa bakış,

 

10 milyon yıl avcı toplayıcı

10 bin yıl tarım

200 yıl sanayi devrimi.

 

Davranışlarımızın kökenini oluşturan duygusal mekanizmalar, hala avcı toplayıcı dönemde hayatta kalma kalma üzerine evrimleşmiş bir yapı ortaya koymakta. Avcı toplayıcı topluluklar küçük aileler şeklinde örgütlenmişti. Alet kullanma, dil ve diğer sosyal kontak araçları gelişmeden daha kalabalık sosyal toplulukların bir anlamı olamazdı. Sosyal kontak, nihai olarak evrimde öne doğru atılmış bir adım olmakla beraber , evrim sürecinde önemli bir sorun olup üstesinden gelecek mekanizmanın üretilmesi zaman almıştır. Dha geniş avcı ve toplayıcı gruplar oluşması ancak dil ve başkaca organizasyon imkanlarının gelişmesinden sonra  mümkün olacağından insanlık milyonlarca yıl küçük gruplar içinde yaşadı her üyenin hayatta kalması önemliydi. Çünkü az kişiydiler. Belki soylarını devam ettirmek için ancak birkaç üye vardı. Herkes çok değerli. Sevgi, bağlılık belki bu kökten geliyor. Bu aşamadaki bir birliktelik, ekonomik bağımlılıktan fazlasını içeriyor. Dünya birbirlerinden ibaret (öyle bir aile hayal etmiyor muyuz? Öyleymiş oyunu oynayabilecek kadar yüksek frekansta eşler arıyoruz.  Tabi artık öyle değil biliyoruz. Hem de sonsuza kadar. Ama inanmak istiyoruz. Bize çok eskiden yadigar)

 

Süreç içinde daha karmaşık sosyal yapılar (kabile, devlet vs.) içinde kendine yer buluyor. Ancak duygusal boyutu ortadan kalkıyor ve ekonomik işleve bürünüyor. Ekonomik işlevini de yitirincekapitalizmle beraber çöpe gidiyor.

 

Ama milyon yılda serpilmiş bu duygu bu sızı kolay gitmiyor. Eğer gidişatımızda ciddi bir değişiklik olmazsa daha duygusal veya daha fazla duygusal ihtiyaç içinde olanlarımız tarih sahnesinden birgün silenecek. Günümüz ortamında doğal seleksiyon açısından baktığımızda duygusal bağımlılık kesinlikle bir dezavantaj.  Bir zamanlar bizleri hayatta tutan adaptasyonal davranışlar bugün başımıza bela oluyor.

 

 

Aynı şekilde temel mantık ve akıl yürütmeye ilişkin öğrenme yeteneklerimiz de sosyal veya kültürel değişkenlerden etkilenmeyen ve  her insanda evrensel şekilde aynı olan bir evrimsel süreçle gelişmiş ve belirlenmiştir. Bu özellikler çok uzun zaman içinde tekrarlayan bir çevresel sorunun üstesinden gelmek üzere yine uzun zaman içinde geliştrilmiş makanizmalardır. İnsan türünün dış dünyayla etkileşiminin bir sonucudur. Özel çevresel veya kültürel koşulların değil. Yaşadığımız coğrafya veya iklim bizi açık renkli veya uzun boylu yapailir. Ama kimi ortak davranışlarımızı geliştiren psikolojiik mekanizmayı farklılaştıramaz. Çünkü onların ortaya çıkmasını sağlayan çevresel koşulların kültürel, coğrafi iklimsel parametrelerle bir ilgisi yok.

 

Mantık yeteneğinin temelini, sosyal değişim  kurallarının proses edilmesi oluşturur. 

İlk cinayetin de aile içinde işlenmesi (habil/kabil) ve adam öldürmenin hemen tüm değer sistemlerinde yanlış hatta çok kötü sayılması, en eski, en “doğal” suç kabul edilmesi bundan olabilir mi? 

anyguy

 

 Complex adaptations are constructed in response to evolutionarily long-enduring problems. Situations involving social exchange have constituted a long-enduring selection pressure on the hominid line: evidence from primatology and paleoanthropology suggests that our ancestors have engaged in social exchange for at least several million years.  HYPERLINK "http://www.psych.ucsb.edu/research/cep/primer.html" http://www.psych.ucsb.edu/research/cep/primer.html